Εκτός από τα γνωστά κύρια μέρη ενός σπιτιού, υπάρχουν και τα βοηθητικά αλλά το ίδιο σημαντικά. Αυτά είναι: το χολ, οι διάδρομοι, το πατάρι, η σοφίτα, το λεβητοστάσιο, οι αποθήκες, το αίθριο, η πιλοτή, ο κήπος. Δεν απαντώνται όλα σε κάθε οικοδομή αλλά εξαρτώνται από την κατηγορία (μονοκατοικία, πολυκατοικία, μεζονέτα κτλ.)

Εσωτερικοί

            Μέσα σε μια κατοικία ισογείου ή ορόφου, βρίσκουμε συνήθως ένα μικρό χώρο υποδοχής (χολ) αμέσως μετά την πόρτα εισόδου. Ο λόγος ύπαρξης του είναι η απόθεση βαριών ενδυμάτων και των υποδημάτων ώστε η εξωτερική μόλυνση να μην περάσει στα ενδότερα. Τρικ: ένα επιπλάκι με φωτιστικό σαν γραφείο δίπλα στον καλόγερο, κάθετες καφέ ρίγες στους τοίχους, δίνουν την καλύτερη εντύπωση στην είσοδο σας στο σπίτι και προϊδεάζουν θετικά. Αυτός ο χώρος μπορεί να είναι και η αρχή του διαδρόμου εισαγωγής στο καθιστικό ή άλλο χώρο. Οι διάδρομοι όμως πρέπει να αποφεύγονται διότι καταναλώνουν τετραγωνικά απ’ το σπίτι.  Μια καλή ιδέα εκμετάλλευσης του είναι να αποκτήσει ένα θέμα με τα ανάλογα κάδρα σε σειρά και θέση, ή ζωγραφική ή κατασκευές των παιδιών σας. Το πατάρι που βρίσκεται πάνω απ’ το λουτρό, βολεύει τα μικρά σπίτια που αποθέτουν τον χειμερινό ή καλοκαιρινό εξοπλισμό, όμως επειδή δεν είναι εύκολα προσβάσιμο, καλό είναι να μην στοιβάζουμε χωρίς να αφήνουμε κάποια κενά ώστε να έχουμε πρόσβαση και στα πίσω αντικείμενα. Η σοφίτα που βρίσκουμε κυρίως εκτός πόλεων προσδίδει ένα επιπλέον χώρο για δωμάτιο-α, κατοικήσιμα ή όχι. Πρέπει να είναι άριστα μονωμένη και με το πολύ δυο παράθυρα για προστασία απ’ τις καιρικές συνθήκες. Η ξύλινη κεκλιμένη σκεπή με συνδυασμούς του ανοιχτού κόκκινου ή μπεζ αρκεί για μια ευχάριστη φωτεινή ατμόσφαιρα. Το λεβητοστάσιο και οι αποθήκες βρίσκονται στο ισόγειο ή στο υπόγειο. Το πρώτο, πρέπει να είναι σε κλειστό δωμάτιο και να μην περιέχει τίποτα πλέον αυτού. Οι αποθήκες στεγάζουν αντικείμενα που δεν σχετίζονται απαραίτητα με το σπίτι (ποδήλατα, εργαλεία, παλιά έπιπλα κτλ). Καλό είναι να είναι ταξινομημένα και να έχουν ράφια.

Εξωτερικοί

            Το αίθριο είναι ένας ισόγειος ημι-ασκεπής χώρος (με ανοιγόμενα τζάμια ή τέντες) ώστε να έχει άπλετη θέα στον ουρανό και γύρω. Τον χειμώνα είναι το τέλειο καθιστικό με φυσική θέρμανση αλλά το καλοκαίρι θέλει κάλυψη σκεπής και εξαερισμό. Μια καλή λύση είναι φυτά περιμετρικά και τέντες επάνω. Διακοσμητικά, ένα ξύλινο πάτωμα και φυτά είναι αρκετά για μια γήινη ευχάριστη ατμόσφαιρα.

            Η πιλοτή είναι η μεγάλη ”αμαρτία” της ελληνικής οικοδομής. Η λογική του χώρου αυτού είναι να μην εφάπτεται το κτίριο με το έδαφος ώστε να έχει λιγότερη αντίσταση στους δυνατούς ανέμους, καθόλου υγρασία απ’ το έδαφος, αποβολή θερμότητας το καλοκαίρι, κοινόχρηστο χώρο σε οριζόντιες ιδιοκτησίες ως κήπος, αθλοπαιδιές, θέσεις στάθμευσης κ.α. Στη σύγχρονη Αρχιτεκτονική πρωτοεμφανίστηκε στον μοντερνισμό (1900-1940) και στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’70 αλλά εκτενώς στην τελευταία οικοδομική έξαρση. Από το νόμο προβλέποταν γενικές χρήσεις με υποχρέωση φύτευσης 2/3 του οικοπέδου και όχι θέσεων στάθμευσης. Γι’ αυτό και στα συμβόλαια πώλησης κατοικιών τότε, δεν αναγραφόταν διαμέρισμα + Χ θέση στάθμευσης. Οι εργολάβοι όμως εκμεταλλευόμενοι την απραξία των πολεοδομιών, καταπατούσαν κάθε νόμο δίνοντας εικονικά αρχικά σχέδια και μετά καθόριζαν ολόκληρο το οικόπεδο ως θέσεις στάθμευσης, δηλαδή πούλαγαν ”αέρα” όπως και στους ημιυπαίθριους. Ακόμα, η συμφωνία για κάθε θέση ήταν προφορική αφού νομικά ο καθένας μπορούσε να παρκάρει οπουδήποτε (κοινόχρηστη) και δεν άργησαν οι δικαστικές διαμάχες. Μετά τη διόγκωση του φαινομένου ήρθε το 2012 μια προσθήκη στο νόμο όπου πλέον οι θέσεις στάθμευσης έγιναν συγκεκριμένες σε χώρο και με αριθμό διαμερίσματος.

            Η αιτία του προβλήματος προήλθε από την υπερδόμηση μικρών οικοπέδων. Πως επιτρέπεις σε οικόπεδο 150μ² να ορθωθεί 7όροφη πολυκατοικία (9+ διαμερίσματα) με το πολύ 6 θέσεις; Οι άλλοι που θα παρκάρουν; Και τα δεύτερα αυτοκίνητα των ενοίκων; Εξ’ άλλου πυλωτή δεν σημαίνει μόνο αυτό. Τα παιδιά που θα παίξουν; Στο δρόμο; Ο πνεύμονας δροσιάς και οξυγόνου; Παραλείπεται ως ασήμαντο; Έχετε σκεφτεί τι καυσαέρια εισπνέετε κάθε μέρα από τα δικά σας αυτοκίνητα; Ότι η ρύπανση αυτή εισχωρεί και στο μπετό της οικοδομής; Ότι με τα εμπόδια αυτά δεν αερίζεται το ίδιο ο χώρος; Ότι έχετε χώρο να παρκάρετε αλλά η περιουσία σας είναι ακόμη ακάλυπτη στις κλοπές;

            Σε επαγγελματικούς χώρους αλλά και σε ελάχιστες οικοδομές κατοικιών οι χώροι στάθμευσης είναι υπόγειοι (με γκαραζόπορτες). Έτσι επιτυγχάνουμε αποφυγή όλων των παραπάνω μειονεκτημάτων και κέρδος των αντίστοιχων πλεονεκτημάτων. Όμως θα κόστιζε πολύ παραπάνω θα μου πείτε. Όχι γιατί το έδαφος θα σκαφτεί έτσι κι αλλιώς για τα θεμέλια. Και η υγεία σας δεν αξίζει; Είναι θέμα νοοτροπίας λοιπόν. Γιατί άλλωστε είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε καπνίζοντες; Σκεφτείτε βαθύτερα και αντικειμενικότερα.

            Ο κήπος είναι ο θησαυρός της κατοικίας και γενικά των κτιρίων. Αυτός που ”έλαμψε” στους Αναγεννησιακούς και Μπαρόκ αιώνες, σήμερα αποτελεί ένα ακατέργαστο θησαυρό στις επαρχιώτικες πόλεις και χωριά αλλά μια εμφανέστατη απουσία στις στριμωγμένες μεγάλες πόλεις. Υπάρχουν μερικά είδη αυτού, θα αγγίξουμε δυο: τον κήπο σε μονοκατοικία και αυτόν στην πολυκατοικία.

            Η μονοκατοικία και γενικά τα κτίρια με κενό μεταξύ τους αφήνουν ακάλυπτο χώρο όπου μπορεί να φυτευτεί με δέντρα, φυτά, καλλιεργήσιμα ή μη. Τα θετικά είναι ο δροσισμός του κτιρίου το καλοκαίρι και η προστασία του απ’ το κρύο το χειμώνα. Αυτό επιτυγχάνεται με δέντρα σε βορρά και νότο (με ψηλό κορμό). Ο υπόλοιπος χώρος μπορεί να φυτευτεί με λουλούδια ή φυτά, κάποια απ’ αυτά αρωματικά, μέχρι δυο είδη το πολύ. Αν υπάρχει αρκετός χώρος νοτιοανατολικά, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα λαχανόκηπο για δική μας κατανάλωση. Προσέχουμε να σχεδιάσουμε τον χώρο και να δημιουργήσουμε μονοπάτια/δρομάκια πριν προσθέσουμε δέντρα. Αν υπάρχουν ήδη δεν τα κόβουμε αλλά προσαρμόζουμε τους γύρω χώρους ανάλογα. Στα χωριά με τα προχειροφτιαγμένα αγροκτήματα ή σπίτια που έχουν ακανόνιστη χωροταξική εκμετάλλευση του περίγυρου, συστήνεται ομαδοποίηση  και εκκαθαρισμός του χώρου. Πχ: το κοτέτσι να βρίσκεται δίπλα στο στάβλο ή τα άλλα ζώα μαζί με τις αποθήκες εφοδιασμού αυτών, και να έχουν πρόσβαση στον κήπο.

            Ασφαλώς στην πολυκατοικία των πόλεων τέτοιος χώρος δεν προβλέφτηκε. Έτσι, η επιλογή των περισσοτέρων είναι να μετατρέψουν το μπαλκόνι σε κήπο υπερφορτώνοντας το σε φυτά. Σαν αναγκαίο κακό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το 20% του εξώστη σε φυτά και γλάστρες. Αποδοτικότερο και υγιεινότερο όμως θα ήταν μια συγκέντρωση των ενοίκων με ένα Αρχιτέκτονα να τους παρουσιάσει τα πολλά οφέλη από μια φυτεμένη πράσινη ταράτσα. Αφού ως τώρα δεν χρησιμοποιείται από κανέναν ουσιαστικά, γιατί να μην δώσει νέα πνοή και χρήση; Τα κέρδη είναι: δροσερότερο καλοκαίρι (για όλη την οικοδομή), οξυγόνο, συλλογή βρόχινου νερού, εμφάνιση, χώρος βόλτας κατοικίδιων, καλοκαιρινό καθιστικό, αύξηση αξίας οικοδομής κτλ. Τέλος θα ήταν παρήγορο αν στην πυλωτή των μέχρι 2006 οικοδομών δημιουργούσαμε ένα 40% για πράσινο ή έστω κάποια παρτέρια γύρω-γύρω στο οικόπεδο, στην είσοδο ή ακόμα και στις κολώνες για να κερδίσουμε έστω και λίγη υγεία.

Άν…

            Σκεφτείτε πως μια επιβαρυμένη πόλη όπως η Αθήνα, αν είχε σε όλες τις πολυκατοικίες μικρό κήπο στην πυλωτή και πράσινη ταράτσα, δεν θα πνιγόμασταν απ’ το καυσαέριο τόσο, δεν θα ήταν τόσο αντιαισθητική, θα είχαμε 2-3 βαθμούς λιγότερους καύσωνα το καλοκαίρι. Φυσικά τα αποτελέσματα θα ήταν δραματικά καλύτερα, αν σ’ αυτά προσθέταμε και 3-4 μεγάλα άλση-πάρκα. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…